Afgelopen tijd is er veel te doen over de stof NAC, oftewel N-Acetyl-L-Cysteïne. Dit vonden wij een goede reden om deze stof eens onder de loep te nemen. Wat is NAC? Wat doet het precies?
Wij nemen u stap voor stap mee en vertellen u hetgeen u nodig heeft om de stof NAC beter begrijpen.
Ons lichaam is voor een groot deel opgebouwd uit eiwitten. Verschillende weefsels in ons lichaam (zoals huid, spieren, botten en pezen) zijn namelijk opgebouwd uit zogenaamde eiwitverbindingen. De welbekende stof collageen is bijvoorbeeld ook een eiwitverbinding. Eiwitten vinden wij niet alleen terug in weefsels. Enzymen, onder andere van belang voor de spijsvertering, zijn namelijk ook eiwitverbindingen. Eiwitten zijn de bouwstenen van ons lichaam. Mede om deze reden is het van belang dagelijks voldoende eiwitten binnen te krijgen*. Bij onvoldoende eiwitten beschikt ons lichaam over onvoldoende bouwstenen en vindt er dus meer afbraak dan opbouw plaats. Eiwitverbindingen zijn weer opgebouwd uit aminozuren. Er bestaan 22 verschillende soorten aminozuren. Hiervan kan ons lichaam er 14 zelf aanmaken, dit worden niet-essentiële aminozuren genoemd. Van de overige 8 aminozuren zijn wij afhankelijk van voeding, dit zijn de essentiële aminozuren. Ook bestaan er semi-essentiële aminozuren. Deze groep valt onder de niet-essentiële aminozuren. Semi-essentieel wil zeggen dat ons lichaam deze aminozuren zelf kan aanmaken, maar dat er onder bepaalde omstandigheden niet voldoende van gemaakt kan worden. Meerdere aminozuren samen vormen de code voor een bepaald eiwit.
Het verschil tussen L-Cysteïne en N-Acetyl-L-Cysteïne
L-Cysteïne is een aminozuur. Het lichaam is onder normale omstandigheden zelf instaat L-Cysteïne te produceren uit het aminozuur L-Methionine. NAC, voluit N-Acetyl-L-Cystëine, is de geacetyleerde vorm van L-Cysteïne. Dit betekent dat er aan het aminozuur L-Cysteïne een acetylgroep is gekoppeld.
N-Acetyl-L-Cysteïne vinden wij niet kant en klaar terug in de voeding en is enkel beschikbaar als supplement. De bouwsteen van N-Acetyl-L-Cysteïne, L-Cysteïne, is wel in voeding te vinden. Dit zijn voornamelijk eiwitrijke voedingsmiddelen, zoals eieren, vlees, gevogelte en schaal- en schelpdieren. L-Cysteïne is zwavelhoudend. Dit wil zeggen dat het van nature ook aanwezig is in zwavelhoudende groenten, zoals uien, knoflook, spruitjes en koolsoorten. Doordat NAC zwavelhoudend is kunnen de capsules een sterke zwavelgeur hebben.
In de vorm van een supplement krijgt N-Acetyl-L-Cysteïne de voorkeur boven L-Cysteïne. N-Acetyl-L-Cysteïne wordt namelijk beter verdragen door het lichaam, heeft een hogere biologische beschikbaarheid/is beter opneembaar en is minder gevoelig voor oxidatie.
NAC als krachtige antioxidant
N-Acetyl-L-Cysteïne is een krachtige antioxidant en is hierdoor goed onderzocht bij verschillende aandoeningen. Antioxidant betekent letterlijk vertaald ‘tegen oxideren’. Iets gaat oxideren doordat het in aanraking komt met zuurstof. Denk bijvoorbeeld aan een ijzeren hekwerk dat op den duur gaat roesten. Door oxidatie kunnen belangrijke moleculen in onze cellen, die verantwoordelijk zijn voor vele vitale lichaamsprocessen, beschadigd raken. Een antioxidant beschermt dus belangrijke moleculen in onze lichaamscellen tegen oxideren. De stof Glutathion is de belangrijkste in de cel werkzame (intracellulaire) antioxidant. N-Acetyl-L-Cysteïne is de directe voorloperstof van Glutathion.
De brede inzetbaarheid van NAC
Mede dankzij de antioxidatieve werking van N-Acetyl-L-Cysteïne is deze stof breed inzetbaar. Hieronder leggen wij graag een aantal van deze toepassingsgebieden uit.
- Longen en luchtwegen
N-Acetyl-L-Cysteïne is effectief gebleken bij aandoeningen als astma, bronchitis en sinusitis. NAC heeft namelijk een slijmoplossende werking. Het zorgt ervoor dat slijm in de luchtwegen wordt afgebroken, waardoor het makkelijker opgehoest kan worden. Deze slijmoplossende werking zorgt weer voor een betere zuurstofopname en vermindering van luchtwegontstekingen.
- Ontgifting via de lever
De ontgiftende functie van de lever wordt ondersteunt door NAC. De ontgiftende werking van de lever omvat ook de verwerking van medicijnen. Door de verwerking van bepaalde medicijnen, zoals paracetamol en proteaseremmers, vermindert de hoeveelheid Glutathion in de lever en hierdoor ook in de rest van het lichaam. Dit is een probleem, want zoals eerder uitgelegd is Glutathion de belangrijkste intracellulaire antioxidant. De lever zelf heeft ook voldoende Glutathion nodig om zichzelf te beschermen. NAC levert L-Cysteïne, de bouwsteen van Glutathion, die in dit geval hard nodig is om de Glutathion voorraad weer aan te vullen. Ook beschermt NAC de lever tegen beschadiging door cholesterolverlagende medicatie, statines.
- Antivirale werking
Virussen reizen door ons lichaam in een beschermende eiwitcapsule. Op de plek van bestemming wordt deze capsule afgebroken en komen de virussen vrij. De antioxidant Glutathion, welke voor zijn bouwstenen afhankelijk is van NAC, is in staat de afbraak van de eiwitcapsule te onderdrukken. Naarmate de Glutathion concentraties in cellen laag is wordt de bescherming tegen virussen vanzelfsprekend ook minder goed.
- Afkicken van verslavingen
Glutamaat is een belangrijke, stimulerende neurotransmitter, welke bij een teveel voor problemen kan zorgen. NAC beïnvloedt en reguleert de glutamaatactiviteit in de hersenen. Hierdoor is NAC in staat te helpen bij OCS (Obsessieve Compulsieve Stoornis) en het afkicken van verschillende verslavingen. Dit zou gaan om roken, gokken, cannabis en cocaïne.
Doseringen en interacties
De algemene adviesdosering van N-Acetyl-L-Cysteïne is 600-1200 mg per dag. Neem bij voorkeur in op een lege maag, bijvoorbeeld voor het ontbijt. Combineer niet met eiwitrijke voedingsmiddelen.
Het is mogelijk dat N-Acetyl-L-Cysteïne interactie aangaat met medicijnen. Raadpleeg in dit geval altijd uw arts, apotheker of therapeut.
*Dagelijkse inname van 0,8 - 1 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht wordt geadviseerd.
Bij o.a. ziekte, sporten en zwangerschap is de eiwitbehoefte verhoogd.
Bronnen:
https://www.orthokennis.nl/nutrienten/N-acetyl-L-cyste%c3%afne
https://www.naturafoundation.nl/kenniscentrum/monografie/136/nac
https://www.sohf.nl/blog/glutathion-moeder-van-alle-antioxidanten
https://www.vitakruid.nl/blog/antioxidanten-in-voeding-12-rijke-bronnen?gclid=CjwKCAjw-sqKBhBjEiwAVaQ9a4IJUptTuDMiEwcHgVwPb5CvIhJuIFSYAVOGW-wolRzpvIIti9udIxoCrgkQAvD_BwE
https://www.puurfiguur.nl/hoeveel-eiwitten-per-dag/